ประวัติศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา
"แม่ฟ้าหลวง" บ้านคอโซทะ
ข้อมูลนักเรียน
การดำเนินโครงการ

ประวัติศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา "แม่ฟ้าหลวง" บ้านคอโซทะ

หมู่ที่ ๒ บ้านคอโซทะ ตำบลแม่จัน อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก
สืบเนื่องจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จฯ ไปปฏิบัติพระราชกรณียกิจที่จังหวัดตาก ระหว่างวันที่ ๒๘ - ๓๐ ธันวาคม ๒๕๔๑ และมีพระราชกระแสกับคณะเจ้าหน้าที่จากกองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ ๓๔ ให้จัดการเรียนการสอนให้กับเด็กชาวไทยภูเขาตามแนวชายแดนที่อยู่ในถิ่นทุรกันดารห่างไกลคมนาคม ทรงให้จัดในรูปศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา ”แม่ฟ้าหลวง” กองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ ๓๔ จึงได้ประสานกับศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดตากพร้อมกับให้ข้อมูลหมู่บ้านที่สำรวจได้ ไว้พิจารณาประกอบ โดยดำเนินการในครั้งนี้ จำนวน ๑๔ แห่ง และได้กำหนดคุณสมบัติของครูอาสาสมัครฯ ที่จะทำการสอนให้ไว้ดังนี้
๑. คุณวุฒิไม่ต่ำกว่าชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓
๒. เป็นบุคคลในพื้นที่หรือพื้นที่ใกล้เคียง
๓. ให้ค่าตอบแทนเดือนละ ๔,๑๐๐ บาท
ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดตาก จึงประสานงานขอให้ศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอ ๕ อำเภอ ประกอบด้วย อำเภอแม่สอด แม่ระมาด ท่าสองยาง พบพระ และอุ้มผาง ซึ่งมีภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงตามแนวชายแดน และมีชาวไทยภูเขาอาศัยอยู่ ให้สำรวจหมู่บ้าน จำนวนเด็กที่ยังไม่ได้รับการศึกษาและสำรวจคัดเลือกครูผู้สอน จัดส่งไปให้เพื่อพิจารณาดำเนินการ

ข้อมูลนักเรียน
สภาพการเรียนรู้หนังสือ
๑. เด็กรู้หนังสือ อ่านออก เขียนได้ จำนวน ๔๕ คน
๒. ผู้ใหญ่อ่านออก เขียนได้
- พูดภาษาไทยได้ ๓๐ คน
- พูดภาษาไทยไม่ได้ ๒๐๓ คน
๓. โรงเรียนประถมศึกษาที่อยู่ใกล้ คือ โรงเรียนบ้านกล้อทอ

จำนวนครูและนักเรียน
ปัจจุบันมีนักเรียนทั้งหมด ๕๕ คน เป็นชาย ๒๔ คน หญิง ๓๑ คน มีครูผู้สอน ๒ คน ครูนิเทศ ๑ คน

ตารางแสดงผู้เรียนทั้งเด็กและผู้ใหญ่ มีจำนวนผู้เรียน ๘๕ คน ปีการศึกษา ๒๕๔๔
ระดับ
จำนวนผู้เรียน
ชาย
หญิง
รวม
ผู้เรียนเด็ก
 
 
 
เตรียมความพร้อม
๑๔
๑๖
๓๐
ระดับประถมศึกษา
 
 
 
- เทียบชั้นประถม ๑
๑๐
๑๕
๒๕
ผู้เรียนที่เป็นผู้ใหญ่
 
 
 
- กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้หนังสือ
๑๕
๑๕
๓๐
รวม
๓๙
๔๖
๘๕

การดำเนินโครงการ
เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๔๒ ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดตาก ได้รับข้อมูลการสำรวจหมู่บ้าน ซึ่งแจ้งจำนวนเด็กผู้เรียน และคัดเลือกครูผู้สอนส่งมาให้ ประกอบด้วย
๑. อำเภอแม่ระมาด ๕ หมู่บ้าน ครูผู้สอน ๑๐ คน ผู้เรียน ๕๓๗ คน
๒. อำเภอท่าสองยาง ๔ หมู่บ้าน ครูผู้สอน ๘ คน ผู้เรียน ๒๒๗ คน
๓. อำเภอพบพระ ๒ หมู่บ้าน ครูผู้สอน ๔ คน ผู้เรียน ๒๕๙ คน
๔. อำเภออุ้มผาง ๓ หมู่บ้าน ครูผู้สอน ๖ คน ผู้เรียน ๒๗๗ คน
ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนจังหวัดตาก จึงได้จัดส่งข้อมูลทั้งหมดไปให้ กองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ ๓๔ เป็นต้น เพื่อจัดทำโครงการจัดตั้งศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” ขึ้น ซึ่งจังหวัดตากได้อนุมัติให้จัดตั้ง ตั้งแต่วันที่ ๑๙ มีนาคม ๒๕๔๒ เป็นต้นมา พร้อมทั้งได้รายงานให้กรมการศึกษานอกโรงเรียนทราบ เมื่อวันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๔๒
กิจกรรมอื่นๆ ที่ศูนย์ดำเนินการ
๑. โครงการเกษตรพอเพียง การเลี้ยงไก่ เลี้ยงปลาดุก
๒. โครงการชุมชนน่าอยู่หมู่บ้านสะอาด
๓. โครงการปลูกไม้ผล ลิ้นจี่ อาโวกาโด้ มะคาเดเมีย
๔. โครงการยุวกรรมการหย่อมบ้าน
๕. โครงการหยดสารไอโอดีนลงในน้ำดื่ม

แหล่งอ้างอิง : สำนักงานโครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี. (๑๖๓)